Vliegbasis Leeuwarden

Dé vliegbasis in Noord-Nederland, welbekend van oefeningen zoals Frisian Flag.

De vliegbasis Leeuwarden (IATA: LWR & ICAO: EHLW) is één van de drie Main Operation Bases in Nederland. De basis ligt enkele kilomters ten noordwesten van de stad Leeuwarden. Naar schatting werken er ongeveer 1200 militairen en burgers. Tijdens de bezetting door de Duitsers in de tweede wereldoorlog werd vliegbasis, of eigenlijk toen Fliegerhorst Leeuwarden, gebruikt door Duitsers. Duitse Luftwaffe had  op de basis Messerschmitt 109, ME110’s en Heinkel 111’s geplaatst. Hierdoor was de vliegbasis vaak gebombardeerd door de Royal Air Force (RAF). De schade werd altijd bijzonder snel hersteld omdat de ligging van Leeuwarden het de Duitse bommenwerpers mogelijk maakte om rechtstreeks naar Engeland en terug te vliegen.

Vanaf eind 1944 kreeg het veld zo zwaar te verduren dat operaties onmogelijk werden. Vlak voor de bevrijding werden hangars en startbanen opgeblazen door de achtergebleven Duitsers. Na de oorlog werd het vliegveld herbouwd voor vluchten naar Schiphol. In 1949 werd het officieel een vliegbasis.

De 1e jaren van vliegbasis Leeuwarden stond vooral in het teken van oefenende NAVO luchtmachten. In die tijd was de vliegbasis Leeuwarden één van de meest gebruikte vliegbases van West-Europa. Er waren 5 oefenterreinen waar men met vliegtuigen scherp konden schieten of bommen mochten gooien. Tegenwoordig bestaat alleen Cornfield (of ook wel Vliehors) en de Temporary Reserved Airspaces (TRA) nog.

Squadrons op vliegbasis Leeuwarden

  • 322multi role (F-16) sqn: Luchtverdedigings- en grondsteuntaken.
  • 323TACTES (F-16) sqn: Training, evaluatie en standaardisatie.
    Is verhuisd naar USA, om de 1e JSF piloten te trainen.
  • 303SAR sqn: Search and rescue (SAR), ze gebruiken hiervoor de Agusta AB412. Sinds begin 2015 is 303 sqn gestopt, de helikopters zijn verkocht. Alle SAR taken zijn momenteel overgenomen door Defensie Helikopter Commando. Rond juni 2015 worden deze taken overgenomen door ambulancezorg RAV Friesland, zij zullen een eigen helikopter inzetten.
  • 630grondoperationeel sqn: Bewaking
  • 920onderhouds sqn: Onderhoud van elektronische en mechanische apparatuur en het wagenpark.
  • 921logistiek sqn: Logistieke werkzaamheden, bevoorrading etc.
  • 922basis sqn: Verkeersleiding, brandweer, meteo.
Het ministerie van Defensie heeft in 2013 bekend gemaakt om fors te gaan bezuinigen. Een hele squadron wordt in Amerika geplaatst, dus blijft er nog één F-16 squadron over op de vliegbasis Leeuwarden. Er zullen minder vliegbewegingen plaatsvinden, ook zal de basiscommando, staf en ondersteunende eenheden worden opgeheven. De vliegbasis Leeuwarden komt onder commando van vliegbasis Volkel te staan. Op 25 oktober 2013 werd bekend dat de maatregel om de Vliegbasis Leeuwarden vooruitlopend op de invoering van de F-35 om te vormen van een Main Operating Base naar een kleinere Deployable Operating Base vervalt. In 2019 zullen de 1e F-35 Lightning II’s zich vestigen op vliegbasis Leeuwarden. Tevens gaan er ook een hoop dingen veranderen op de basis zelf. De vliegbasis krijgt een nieuwe verkeerstoren, deze wordt naast de brandweerkazerne geplaatst. Ook komt er een grote ‘maintenance’-gebouw. Hier zal men onderhoud plegen aan de JSF.